سیاه زخم

سیاه زخم

سیاه زخم ممکن است به صورت پوستی ، گوارشی و ریوی افراد را درگیر کند. این بیماری در تماس با دام و مصرف فرآورده‌های دامی ایجاد می‌شود.

سیاه زخم چیست ؟

این بیماری ، در برخی مناطق جهان شایع می‌باشد. خوشبختانه در ایران به ندرت این بیماری افراد را درگیر خود می‌کند. یک بیماری عفونی که توسط باکتری ها ایجاد می‌شود.

این بیماری بیشتر دام‌ها ، یعنی گاو و گوسفند را درگیر می‌کند. اما چنانچه برخی افراد با این حیوانات در تماس باشند و یا از محصولات این حیوانات استفاده کنند ، به این بیماری دچار می‌شوند. این بیماری به هیچ عنوان مسری نمی‌باشد و در صورتی که به این بیماری مبتلا شدید ، نگرانی انتقال بیماری به دیگران را نداشته باشید.

عوامل ایجاد کننده بیماری

سیاه زخم از باکتری باسیلوس آنتراسیس که بیشتر در خاک موجود می‌باشد ، ایجاد می‌شود. اسپورهای تولید شده توسط باکتری می‌توانند مدت زمان زیادی در خاک به سر ببرند. حال اگر این اسپورها وارد بدن انسان شوند ، با آزاد سازی باکتری‌هایی سمی افراد را آلوده کرده و موجب بروز این بیماری در بدن فرد می‌شوند.

این باکتری‌ها از روش‌های تنفس ، خوردن و آشامیدن ، نفوذ به زخم ، تزریق هروئین وارد بدن فرد می‌شوند.

نشانه‌ها و علائم سیاه زخم

اگر زخمی بر بدن دارید که به موقع برای درمان زخم اقدام نکردید ، باکتری مربوط به این بیماری وارد زخم شده و موجب خارش ، تورم و تاول بر روی زخم می‌شود. این نشانه‌ها بیشتر بر روی زخم‌های صورت ، گردن ، دست و بازوها دیده می‌شوند.

همچنین ببینید: رنگ زخم نشانه چیست؟

 

• چنانچه با خوردن و آشامیدن به این بیماری مبتلا شدید ، علائمی شامل تب و لرز ، اسهال و استفراغ ، اسپاسم شکمی ، قرمزی چشم ، اضطراب و استرس فراوان ، بیهوشی ، تورم در گردن و غدد ، احساس درد در هنگام قورت دادن را تجربه خواهید کرد.
• اگر از راه تنفسی به سیاه زخم مبتلا شدید ، نشانه‌هایی مانند تب ، بدن درد و ضعف بدن ، تنگی نفس و اختلالات تنفسی ، درد در قفسه سینه ، عرق کردن ، احساس درد در هنگام قورت‌دادن و حالت تهوع را مشاهده خواهید کرد. علائم نوع تنفسی این بیماری مشابه علائم آنفولانزا می‌باشد که در صورت وخامت حال فرد و عدم درمان ، سبب مننژیت می‌شود.
• اگر با تزریق هروئین فرد مبتلا به این بیماری شود ، نشانه‌هایی مانند تب و لرز، حفره‌ها و منافذ باز چرکی در اطراف محل تزریق ، خارش شدید پوست را ایجاد می‌کند. در صورت عدم درمان به موقع فرد مبتلا به مننژیت می‌شود.

تشخیص سیاه زخم

پزشک متخصص با انجام آزمایشات متفاوت وجود باکتری باسیلوس آنتراسیس را در بدن بررسی می‌کند. در صورت داشتن نشانه‌ها و علائم پوستی ، نمونه‌برداری از محل موردنظر را انجام می‌دهد. در مواردی که شک پزشک به ابتلا به این بیماری از نوع تنفسی باشد ، سی تی اسکن از ریه و یا اشعه ایکس از قفسه سینه را تجویز می‌نماید.

روش‌های تشخیصی دیگر بیماری سیاه زخم ، نمونه‌برداری از مایع نخاعی ستون فقرات می‌باشد.

روش‌های پیشگیری از بیماری

• در دامداری‌ها و مزارع باید لاشه‌های آلوده در چاه‌ها و گودال‌های عمیقی با استفاده از آهک ، دفن شوند.
• تمامی فرآورده‌ها و محصولات حیوانی کاملاً ضدعفونی شوند.
• افراد در معرض خطر ابتلا به سیاه زخم ، در تماس با حیوانات از دستکش و ماسک استفاده کنند.
• افراد درمعرض خطر برای جلوگیری از نفوذ باکتری باسیلوس آنتراسیس از راه زخم ، به درمان زخم های موجود در بدن و ضدعفونی آنها تا زمان بهبودی کامل اقدام نمایند.
• دام‌ها باید به صورت دوره‌ای و مرتب واکسن‌های لازم را دریافت کنند. پس از انجام واکسیناسیون به مدت تقریبی 9 ماه در برابر انواع ویروس‌ها و باکتری‌ها مقاوم می‌شوند.
• افرادی که با دام‌ها سر و کار دارند در گروه‌های پرخطر برای ابتلا به این بیماری می‌باشند. بنابراین این افراد باید واکسینه شوند.
• واکسن مربوطه بدون سلولی و دارای آنتی‌ژن محافظت کننده خالص است که در مقابل باکتری باسیلوس آنتراسیس ایمنی بالایی دارد.

درمان سیاه زخم

نوع خفیف بیماری بدون نیاز به اقدامات درمانی خاصی ، درمان می‌شود.

در موارد حاد‌تر با دستور پزشک به تزریق پنی سیلین به فرد مبتلا اقدام می‌شود. پنی سیلین پروکائینه ششصد هزار واحد را در تایم هر 12 ساعت و به شیوع عضلانی ( IM ) برای هفت روز متوالی تزریق می‌کنند. برای افرادی که به اختلالات تنفسی دچار شده‌اند و تنفس برای آنها بسیار سخت می‌باشد ، پردنیزولون به صورت وریدی ( IV ) تزریق می‌کنند. داروهای درمانی دیگر برای سیاه زخم ، کلرامفنیکل و تتراسایکلین می‌باشد که با دستور پزشک می‌توان مصرف نمود.