بیماری لیکن پلان چیست؟
بیماری لیکن پلان می‌تواند باعث تورم و سوزش در پوست، مو، ناخن‌ها و غشاهای مخاطی شود. بر روی سطح پوست، لیکن پلان معمولاً به شکل برجستگی‌های کبود، همراه با خارش و… ظاهر می‌شود که طی چند هفته ایجاد می‌شود. در دهان، واژن و سایر نواحی پوشیده از غشای مخاطی، لکه‌های سفید رنگی ایجاد می‌کند که گاهی اوقات با زخم های دردناک همراه است.
اکثر مردم می‌توانند موارد معمولی و خفیف را در خانه، بدون نیاز به مراقبت‌های پزشکی ویژه مدیریت کنند. اگر این بیماری باعث درد یا خارش شدید شود، نیاز است تا به سراغ پزشک متخصص رفته و اقدام به مصرف دارو کنید. موضوع مهمی که باید به آن توجه داشته باشید این است که بیماری مسری نیست.
علائم لیکن پلان
علائم لیکن پلانعلائم و نشانه‌های بیماری با توجه به بخشی‌های مختلف پوست، متفاوت است. علائم و نشانه‌های معمول این بیماری عبارتند از:
- برجستگی‌های کبود که بیشتر در قسمت داخلی ساعد، مچ دست، مچ پا و گاهی اوقات دستگاه تناسلی ایجاد می‌شود
- خارش
- به وجود آمدن تاول و تشکیل پوسته اضافی
- لکه‌های سفید رنگ در دهان یا روی لب یا زبان
- زخم‌های دردناک در دهان یا واژن
- ریزش مو
- تغییر رنگ پوست سر
- آسیب یا از دست دادن ناخن
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر برآمدگی‌های کوچک یا عارضه‌ای شبیه به بیماری‌های پوستی بدون هیچ دلیل مشخصی بر روی پوست شما به وجود آمد، باید به پزشک مراجعه کنید. همچنین در صورت مشاهده علائم یا نشانه‌های مرتبط با لیکن پلان دهان، اندام تناسلی، پوست سر یا ناخن نیز باید به پزشک مراجعه کنید.
بهتر است تشخیص سریع و دقیق انجام شود زیرا بیماری‌های پوستی و مخاطی می‌تواند باعث بروز مشکل در بدن شود.
برای مشاهده محصولات زخم کلیک کنید
علت لیکن پلان
لیکن پلان زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن شما به سلول‌های پوست یا غشاهای مخاطی حمله می‌کند. مشخص نیست چرا این واکنش ایمنی غیر طبیعی رخ می‌دهد اما آن چه مشخص است این است که لیکن پلان مسری نیست.
لیکن پلان می‌تواند توسط علل زیر ایجاد شود:
- عفونت هپاتیت C
- واکسن آنفولانزا
- رنگدانه ها، مواد شیمیایی و فلزات خاص
- مسکن‌ها مانند ایبوپروفن و ناپروکسن
- داروهای خاص برای بیماری‌های قلبی، فشار خون بالا یا آرتریت
عوامل تاثیر گذار
هر شخصی می‌تواند به لیکن پلان مبتلا شود اما این بیماری بیشتر افراد میانسال را تحت تاثیر قرار می‌دهد. لیکن پلان دهانی اغلب زنان میانسال را درگیر می‌کند.
عوارض
مدیریت و درمان ممکن است در بخش واژن دشوار باشد و باعث درد شدید و گاهی اسکار شود. همچنین این مسئله می‌توان باعث بروز مشکل در عملکرد جنسی افراد شود. زخم‌های دهانی ممکن است باعث بروز مشکلات مختلفی در خوردن برای شما شود. از سوی دیگر ممکن است پوست آسیب دیده حتی پس از برطرف شدن مشکل کمی تیره تر شود.
موضوع دیگری که باید به آن توجه کنید این است لیکن پلان دهانی خطر ابتلا به سرطان دهان را افزایش می‌دهد. از سوی دیگر، لیکن پلان مجرای گوش اگر درمان نشود ممکن است منجر به کاهش شنوایی شود.
تشخیص لیکن پلان
پزشک متخصص بر اساس علائم شما، سابقه پزشکی شما، معاینه فیزیکی و در صورت لزوم انجام آزمایش‌های مختلف می‌تواند لیکن پلان را تشخیص دهد. این آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشد:
-
بیوپسی
پزشک شما یک قطعه کوچک از بافت آسیب دیده را برای معاینه زیر میکروسکوپ می‌گذارد. بافت مورد بررسی قرار می‌گیرد تا مشخص شود آیا دارای الگوهای سلولی لیکن پلان است یا خیر.
-
آزمایش هپاتیت C
ممکن است خون شما برای آزمایش هپاتیت C که محرک احتمالی است، مورد آزمایش قرار بگیرد.
-
آزمایشات آلرژی
ممکن است پزشک شما را به متخصص آلرژی یا متخصص پوست ارجاع دهد تا بررسی شود که آیا به عواملی که باعث ایجاد لیکن پلان می‌شود حساسیت دارید یا خیر.
در صورت مشکوک شدن پزشک به وجود انواع مختلف لیکن پلان، مانند لیکن پلان مری، اندام تناسلی، گوش یا دهان و… ممکن است آزمایش‌های دیگری از شما گرفته شود.
عملکرد
عملکرد لیکن پلان روی پوست در طی ماه‌ها و سال‌ها به خودی خود از بین می‌رود. اگر این بیماری غشاهای مخاطی شما را تحت تأثیر قرار دهد، بیشتر در برابر درمان مقاوم است و مستعد عود کردن است. فارغ از روش درمانی که استفاده می‌کنید، باید سالی یک بار به پزشک مراجعه کنید تا شرایط لیکن پلان شما مورد بررسی و ارزیابی قرار بگیرد.
داروها و روش‌های درمانی مختلف ممکن است به تسکین خارش، تسکین درد و بهبود لیکن پلان کمک کنند. البته درمان این بیماری می‌تواند چالشی باشد.
روش‌های درمان
اگر بخواهیم شما را با روش‌های درمان آشنا کنیم، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
استفاده از کورتیکواستروئیدها
اولین انتخاب برای درمان معمولاً کرم یا پماد کورتیکواستروئید است. اگر این کرم به بهبود وضعیت شما کمک نکند، پزشک ممکن است قرص یا تزریق کورتیکواستروئید را پیشنهاد کند.
عوارض جانبی شایع کورتیکواستروئیدها شامل سوزش یا نازک شدن پوست در محل استفاده از کرم و برفک دهان است. کورتیکواستروئیدها هنگامی که طبق دستورالعمل و برای استفاده کوتاه مدت مصرف شوند، بی خطر هستند.
داروهای ضد عفونی دهان
سایر داروهای خوراکی که در شرایط خاص تجویز می‌شود شامل هیدروکسی کلروکین ضد مالاریا و آنتی بیوتیک مترونیدازول هستند.
داروهای مربوط به بیماری‌های خود ایمنی
در صورت داشتن علائم و نشانه‌های شدید، لازم است تا از داروهایی مانند آزاتیوپرین، مایکوفنولات، سیکلوسپورین و متوترکسات استفاده کنید.
آنتی هیستامین‌ها
مصرف داروی آنتی هیستامین از طریق دهان ممکن است خارش‌های ناشی از لیکن پلان را تسکین دهد.
نور درمانی
نور درمانینور درمانی (فتوتراپی) ممکن است به پاکسازی سطح پوست کمک کند. رایج ترین فتوتراپی، استفاده از اشعه ماوراء بنفش است که تنها به لایه فوقانی پوست (اپیدرم) نفوذ می‌کند. نور درمانی معمولاً به صورت دو تا سه جلسه در هفته و به مدت چند هفته انجام می‌شود.
رتینوئیدها
اگر شما با استفاده از کورتیکواستروئیدها یا نور درمانی بهبود پیدا نکند، پزشک شما ممکن است داروی رتینوئیدی را که از طریق دهان مصرف می‌شود، تجویز کند مانند استریتین.
رتینوئیدها می‌توانند باعث بروز مشکل برای جنین شود، بنابراین این داروها برای خانم‌هایی که باردار هستند یا ممکن است باردار شوند توصیه نمی‌شود. در صورت بارداری یا شیردهی لازم است تا حتما به پزشک خود اطلاع دهید.
حرف آخر
در این مطلب از سایت تریتا نگاهی به بیماری لیکن پلان انداخته و تلاش کردیم تا تمامی اطلاعاتی که به منظور آشنایی با این بیماری باید بررسی کنید را به شما ارائه کنیم. توجه به نکات گفته شده به شما کمک می‌کند تا دید کاملی نسبت به بیماری لیکن پلان بدست بیاورید.